Powstanie Konfederacji Szwajcarskiej było procesem politycznym i militarnym, który doprowadził do uzyskania niezależności przez kantony alpejskie i utworzenia podwalin dzisiejszej Szwajcarii. Kluczowym momentem był pakt zawarty 1 sierpnia 1291 roku przez kantony Uri, Schwyz i Unterwalden, sprzeciwiające się rosnącej dominacji Habsburgów. W kolejnych wiekach do sojuszu dołączały kolejne kantony, co stopniowo prowadziło do pełnej niezależności Szwajcarii.
Przyczyny powstania Konfederacji Szwajcarskiej
Rosnące wpływy Habsburgów
Pod koniec XIII wieku Habsburgowie zaczęli rozszerzać swoją kontrolę nad terenami dzisiejszej Szwajcarii, dążąc do narzucenia lokalnym społecznościom wyższych podatków, ograniczeń handlowych i ścisłej kontroli administracyjnej.
Znaczenie alpejskich szlaków handlowych
Przełęcz Gotthard była kluczowym szlakiem handlowym łączącym północną i południową Europę. Habsburgowie chcieli przejąć nad nią pełną kontrolę, co groziło wzrostem opłat i ograniczeniem swobody handlu.
Tradycje samorządowe kantonów
Mieszkańcy kantonów Uri, Schwyz i Unterwalden od XII wieku cieszyli się przywilejami nadanymi przez cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Wzrost władzy Habsburgów zagrażał tym swobodnym tradycjom, co doprowadziło do oporu.
1 sierpnia 1291 – Pakt Federalny (Bundesbrief)
W 1291 roku, po śmierci cesarza Rudolfa I Habsburga, kantony Uri, Schwyz i Unterwalden zawarły pakt sojuszniczy, który miał na celu:
- wzajemną pomoc w obronie przed Habsburgami,
- zapewnienie wolności handlu i utrzymanie lokalnego samorządu,
- rozwiązywanie sporów bez ingerencji zewnętrznej.
Dokument ten, znany jako Pakt Federalny (Bundesbrief), uważany jest za akt założycielski Szwajcarii.
Wojny Szwajcarów z Habsburgami (XIV–XV wiek)
Bitwa pod Morgarten (1315) – pierwsze zwycięstwo Konfederacji
Habsburgowie próbowali podporządkować kantony, co doprowadziło do bitwy pod Morgarten w 1315 roku. Szwajcarzy wykorzystali znajomość terenu i taktykę partyzancką, rozbijając wojska austriackie. Po tym zwycięstwie kantony odnowiły swój pakt sojuszniczy.
Bitwa pod Sempach (1386) – decydujący cios dla Habsburgów
W 1386 roku konfederaci pokonali armię Leopolda III Habsburga, który zginął w walce. Zwycięstwo to umożliwiło rozszerzenie Konfederacji i umocnienie jej niezależności.
Bitwa pod Näfels (1388) – ostateczne pokonanie Habsburgów
Kolejna wygrana Konfederacji, która zmusiła Habsburgów do uznania autonomii kantonów.
Rozszerzanie Konfederacji (XIV–XV wiek)
Po pierwszych sukcesach wojskowych do Konfederacji dołączały kolejne kantony:
- 1332 – Lucerna,
- 1351 – Zurych,
- 1352 – Glarus i Zug,
- 1353 – Berno.
Pod koniec XIV wieku Konfederacja liczyła już osiem kantonów, co znacząco wzmocniło jej pozycję w regionie.
Ostateczne uniezależnienie od Świętego Cesarstwa Rzymskiego
Wojna Burgundzka (1474–1477)
Szwajcarzy, w sojuszu z Francją, pokonali księcia Burgundii Karola Zuchwałego, co zwiększyło ich prestiż na arenie międzynarodowej.
Bitwa pod Dornach (1499) i pokój w Bazylei
W 1499 roku Szwajcarzy zwyciężyli w serii bitew przeciwko cesarskim wojskom Maksymiliana I Habsburga. Podpisany po tych wydarzeniach pokój w Bazylei potwierdził faktyczną niezależność Konfederacji Szwajcarskiej, choć formalnie Szwajcaria pozostała częścią Świętego Cesarstwa Rzymskiego aż do 1648 roku.
Zapisz się do naszego newslettera i bądź na bieżąco z informacjami, wiadomościami, polskimi usługami, ofertami pracy i wydarzeniami w Szwajcarii!
