System emerytalny w Szwajcarii to trójfilarowy model, który łączy zabezpieczenie państwowe, zawodowe i prywatne. Dzięki temu zapewnia stabilne wsparcie finansowe po zakończeniu aktywności zawodowej.
Poniżej znajdziesz wskazówki dotyczące planowania emerytury oraz opis dostępnych świadczeń socjalnych.
Pierwszy filar: Państwowy system emerytalny (AHV/AVS)
- Obowiązkowy dla wszystkich: Pierwszy filar (AHV – Alters- und Hinterlassenenversicherung) jest obowiązkowy i stanowi podstawowe zabezpieczenie na starość oraz wsparcie dla osób niepełnosprawnych i rodzin zmarłych ubezpieczonych.
- Finansowanie: Składki są odprowadzane zarówno przez pracowników, jak i pracodawców. Wpływy z tego filaru są dystrybuowane jako świadczenia emerytalne i rentowe.
- Wysokość świadczeń: Świadczenia z pierwszego filaru mają na celu pokrycie podstawowych potrzeb życiowych. Kwoty emerytur są zależne od wysokości i długości odprowadzanych składek oraz stanu cywilnego.
Drugi filar: Pracownicze ubezpieczenie emerytalne (BVG/LPP)
- Obowiązkowy dla pracowników: Drugi filar jest obowiązkowy dla osób zatrudnionych, których roczne wynagrodzenie przekracza określony próg (ok. 21 510 CHF w 2024 roku). Pracodawcy i pracownicy odprowadzają składki, które mają zapewnić dodatkowe wsparcie emerytalne.
- Cel: Filar ten ma za zadanie umożliwić osobom starszym utrzymanie dotychczasowego poziomu życia. Świadczenia z drugiego filaru można wypłacić w formie jednorazowej lub jako miesięczną rentę.
- Przenośność: Zgromadzone środki są przenoszone do nowego pracodawcy w przypadku zmiany pracy, a po wyjeździe z Szwajcarii można ubiegać się o ich wypłatę.
Trzeci filar: Dobrowolne zabezpieczenie prywatne
- Filar dodatkowy: Trzeci filar obejmuje dobrowolne oszczędności emerytalne, które pozwalają zwiększyć bezpieczeństwo finansowe na starość. Jest szczególnie popularny wśród osób, które chcą poprawić swoje warunki finansowe po przejściu na emeryturę.
- Formy oszczędności: Wyróżniamy dwie główne formy oszczędzania w trzecim filarze – 3a (z ulgą podatkową) oraz 3b (oszczędności bez ulg podatkowych). Środki zgromadzone w trzecim filarze 3a można odliczyć od podatku, ale ich wypłata jest ograniczona wiekiem i sytuacją życiową.
- Elastyczność: Trzeci filar jest dobrowolny, co pozwala dostosować oszczędności do indywidualnych możliwości finansowych. Można go także wykorzystać jako zabezpieczenie przy zakupie nieruchomości.
Świadczenia socjalne w Szwajcarii
- Renta inwalidzka (IV/AI): Świadczenia inwalidzkie są dostępne dla osób, które z powodu trwałej niepełnosprawności nie są w stanie pracować. Renta inwalidzka obejmuje zasiłki dla osób dorosłych oraz specjalne wsparcie dla dzieci.
- Zasiłki dla bezrobotnych: Pracownicy, którzy stracili pracę, mogą ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych. Prawo do zasiłku oraz jego wysokość zależą od długości zatrudnienia i zarobków w okresie przed bezrobociem.
- Świadczenia rodzinne: Rodziny mogą liczyć na świadczenia takie jak zasiłek na dziecko (Familienzulagen/allocations familiales) i zasiłek wychowawczy, przyznawane w zależności od liczby dzieci i regionu zamieszkania.
- Pomoc społeczna: W sytuacjach wyjątkowych, kiedy osoba lub rodzina nie jest w stanie samodzielnie zapewnić sobie środków do życia, kantony oferują pomoc społeczną. Jest ona przyznawana po dokładnej ocenie sytuacji finansowej i potrzeb rodziny.
Planowanie emerytury: wskazówki
- Regularne oszczędzanie: Aby zapewnić sobie komfortową emeryturę, warto oszczędzać regularnie, szczególnie w ramach trzeciego filaru. Im wcześniej rozpoczniesz oszczędzanie, tym większy kapitał możesz zgromadzić.
- Kontrola składek i świadczeń: Warto regularnie sprawdzać wysokość składek na pierwszy i drugi filar, a także prognozy emerytalne, które są dostępne w kasach emerytalnych.
- Dostosowanie planów do przyszłych potrzeb: Przed przejściem na emeryturę zastanów się, jakie koszty będziesz ponosić na starość, np. związane z mieszkaniem, zdrowiem czy podróżami. Planując przyszłość, można lepiej przygotować się na ewentualne zmiany.
Podsumowanie
System emerytalny i świadczeń socjalnych w Szwajcarii zapewnia solidne wsparcie finansowe na starość oraz w sytuacjach trudnych, takich jak bezrobocie czy niepełnosprawność. Trójfilarowy model emerytalny pozwala budować stabilność finansową, a dobrowolne oszczędności w trzecim filarze mogą dodatkowo zwiększyć komfort życia na emeryturze.